اهداف فرضیات و تعاریف عملیاتی در روش تحقیق

هداف طرح

اهداف تحقيق به سه دسته، هدف كلي و اهداف فرعي و اهداف كاربردي تقسيم مي شوند:

1. هدف كلي: هدفي است كه محقق در نتيجة انجام تحقيق مي خواهد به آن برسد. مي توان گفت دراكثر تحقيقات هدف كلي همان عنوان تحقيق است كه به زبان حال استمراري يا خبري نوشته مي شود.
2. اهداف اختصاصي: اهداف اختصاصی یا فرعي تحقيق از هدف كلي تحقيق ناشي مي گردد. در واقع در هر تحقيق از آنجا كه دستيابي به اهداف كلي به يكباره امكان پذير نيست ، آن را به چند هدف فرعي تقسيم مي كنند كه در نتيجه تحقيق و دستيابي به آنها هدف كلي محقق مي گردد.
3. هدف کاربردی(یا نهایی): هدفی است که در نهایت و بدون توجه به همه محدودیت­ها قرار است، محقق به آن برسد و حالتی آرمانی دارد.

فرضیه تحقیق

فرضیه یک حدس درباره دو متغیر با یکدیگر است که قابل آزمون (یا قابل رد شدن) می باشد. دو نوع اصلی فرضیه عبارت­ اند از:

۱- فرضیه تحقیق ( فرضیه جانشین یا H_A) که در پروپوزال نوشته می­ شود. فرضیه­ های تحقیق را می­توان به شکل یک طرفه (جهت­ دار) یا دوطرفه بیان نمود. فرضیه­ هایی که در تحقیق بیان می­ شوند باید با استفاده از واژه­ های قابل اندازه­ گیری بیان شوند تا بتوان از روی آن آزمون­ های آماری را حدس زد.

۲- فرضیه صفر (H₀) در واقع یک مفهوم منطقی است و در پروپوزال نوشته می­ شود و بیان کننده حالت خنثی است و با ردشدن آن محقق می­ تواند فرضیه تحقیق را جانشین کند.

سوالات پژوهش

هر كار پژوهشي الزاماً براي دستيابي به اهداف تحقيق، داراي سؤالات تحقيق مي باشد اما با توجه به موضوع و اهداف تحقيق مي تواند داراي فرضيه باشد يا نباشد. دارا بودن يا نبودن فرضية تحقيق بستگي به مباني نظري و علمي موضوع و نيز نوع عنوان تحقيق دارد. به عنوان مثال در موضوعاتي كه محقق به دنبال شناسائي و توصيف متغیرها (مطالعات توصیفی) مي باشد ضرورتي به ارائه فرضيه نبوده و تحقيق مي تواند با طرح سؤالات تحقيق انجام شود.

اهداف فرضیات و تعاریف عملیاتی در روش تحقیق