دسته بندی انواع روش پژوهش
انواع روش تحقیق در مدیریت را معمولاً با توجه به هدف، روش های گردآوری دادهها و ماهیت مقادیر تقسیم بندی میکنند. روشهای پژوهش براساس هدف به دو دسته پژوهش بنیادی و پژوهش کاربردی تقسیم میشود. مطالعات بنیادی با طراحی الگو و مدلسازی شناخته میشوند و هدف آنها اضافه کردن به علم است. در پژوهشهای کاربردی کوشش میشود با استفاده از دستاوردهای مطالعات بنیادی به حل یک مساله کاربردی پرداخته شود. روشهای پژوهش براساس ماهیت دادهها نیز به پژوهشهای کمی، کیفی و پژوهش آمیخته قابل تقسیم هستند. البته باید دقت کنید مرز شفافی بین انواع پژوهشهای علمی وجود ندارد. روش پژوهش یک پیوستار است و همیشه انواع رویکردهای مختلف پژوهشی در آن دخیل هستند. در این مقاله کوشش شده است تا تعریف روشنی از انواع روش تحقیق ارائه شود.
انواع روش پژوهش بر اساس هدف
براساس هدف پژوهش ها به پژوهش های بنیادی و کاربردی تقسیم می شوند. البته زهره سرمد معتقد است پژوهش ها براساس هدف به سه دسته تقسیم می شوند: تحقیق بنیادی، تحقیق کاربردی و تحقیق و توسعه. با عنایت به توضیحات زیر می توان گفت تحقیق و توسعه خود یک نوع تحقیق کاربردی است.
پژوهش بنیادی: پژوهشی است که به کشف ماهیت اشیاء پدیدهها و روابط بین متغیرها، اصول، قوانین و ساخت یا آزمایش تئوریها و نظریهها میپردازد و به توسعه مرزهای دانش رشته علمی کمک مینماید. هدف اساسی این نوع پژوهش تبیین روابط بین پدیده ها، آزمون نظریه ها و افزودن به دانش موجود در یک زمینه خاص است. برای مثال “بررسی رابطه اعتماد و تعهد در روابط صنعتی” یک نمونه تحقیق بنیادی است. سطح گفتمان کلی و انتزاعی در حوزه یک علم است. تحقیق بنیادی می تواند نظری یا تجربی باشد. تحقیق بنیادی نظری از روشهای استدلال عقلانی و قیاسی استفاده میکند و بر پایه مطالعات کتابخانهای انجام میشود. تحقیق بنیادی تجربی از روشهای استدلال استقرائی استفاده میکند و بر پایه روشهای میدانی انجام میشود.
پژوهش کاربردی: پژوهشی است که با استفاده از نتایج تحقیقات بنیادی به منظور بهبود و به کمال رساندن رفتارها، روشها، ابزارها، وسایل، تولیدات، ساختارها و الگوهای مورد استفاده جوامع انسانی انجام میشود. هدف تحقیق کاربردی توسعه دانش کاربردی در یک زمینه خاص است. در اینجا نیز سطح گفتمان انتزاعی و کلی اما در یک زمینه خاص است. برای مثال “بررسی میزان اعتماد مشتریان به سازمان فرضی” یک نوع تحقیق کاربردی است.
و…
جلسه سوم